لیلا اوتادی : می‌خواهم سوپراستار بشوم

چهره و استیل چهره لیلا اوتادی شباهت‌های زیادی با بازیگران اروپایی و آمریکایی دارد. پیشرفت لیلا اوتادی به عنوان بازیگر جوان در این چند ساله قابل باز خوانی بوده است، هر چند در کارنامه بازیگری‌اش چند فیلم غیر قابل دفاع هم رویت می‌شود. اوتادی در عین حال این مجال را هم پیدا کرد که با جود لاو در یک محصول مشترک انگلیسی همبازی شود؛ اما شرایط حجاب و پوشش فیلم این امکان را از او سلب کرد. هر چند این حضور می‌توانست مسیر تازه ای در کارنامه اش باشد. اوتادی با پنج فیلم در بیست و هشتمین جشنواره بین المللی فجر حضور داشت.

درمصاحبه ای عنوان کرده بودید که علاقه ای به سوپراستار شدن ندارید و ترجیح می‌دهید در نقش‌های خوب بازی کنید، اما رفتار وکنش‌های شما بیشتر تمایل به ستاره بودن را نشان میدهد؟
ببینید برای وقتی که برای انجام مصاحبه‌هایم صرف می‌کنم ارزش قائل هستم و نمی‌خواهم جنبه بیهوده ای داشته باشد و دچار دیده نشدن بشود.

 آیا سوپراستار شدن جنبه‌های منفی هم دارد؟
ببینید، نگفته ام که اصلا تمایلی به سوپراستار شدن ندارم و در وجود هر بازیگری علاقه به سوپراستار شدن به درجات مختلف دیده می‌شود. نکته مهم این است که هدف اصلیت این رویکرد باشد یا نه و این خیلی حائز اهمیت است و ادامه راه بازیگر را تعیین می‌کند.

البته اگر به طور مشخص برای سوپراستار شدن هدف گذاری می‌کنید، میزان موفقیت بیشتر می‌شود؟
اگر به صورت سریع و ناگهانی به سوپراستار شدن برسی، ممکن است در ادامه راه درصد آزمون و خطای بازیگر افزایش پیدا کند. همیشه ترجیح داده ام آرام و پیوسته کار کنم و اگر قرار است در زمینه حضور در کار‌های تجاری، هنری اتفاقی رخ دهد، اتفاق درستی باشد. بنابراین زیاد به دنبال این مسئله نیستم که به فرض در هشتمین سال بازیگری ام حتما باید سوپراستار بشوم.

به آرام و پیوسته کار کردن اشاره کردید که درصد اشتباهات بازیگر را در انتخاب نقش‌هایش کاهش می‌دهد، اما در کارنامه کاری شما چند فیلم غیر قابل دفاع نظیر «قصه دل‌ها» وجود دارد؟
تمام نقش‌هایی را که بازی کرده ام با علاقه کار کرده ام شاید بتوانید از کلیت کار ایراداتی بگیرید، اما از بازی من قطعا نمی‌توانید اشکالی بگیرید…

آيا کلیت «قصه دل‌ها» قابل دفاع است؟
نقش من به نظر شما چه ایرادی در فیلم دارد.

یک بازیگر اگر بهترین بازی اش را ارائه کند اما فیلم دارای ارزش‌های کیفی و فنی نباشد، اصلا کارش دیده نمی‌شود ….
بله،‌ ممکن است دیده نشود. دیده شدن یا نشدن شرایط پیچیده ای دارد که تبلیغات، اکران درست، وجود تهیه کننده مسلط و… شامل آن می‌شود و به من بازیگر ربطی ندارد. اگر در بازیگری کسی بتواند اشکالی از کار من بگیرد خوشحال می‌شوم آن را بشنوم. کار‌های خوب زیادی دارم بهتر است به جای تمرکز روی این فیلم به آن‌ها هم بپردازیم.

در مقایسه با هم نسلان خودتان در بازیگری نظیر گلشیفته فراهانی، باران کوثری، نگار جواهریان، ترانه علیدوستی و… جایگاه کارنامه کاری تان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر یاد بگیریم در کار رقابت سالم داشته باشیم که متاسفانه هنوز آن را یاد نگرفته ایم …

یعنی بازیگران ایرانی طاقت رقابت سالم را ندارند؟
نه، کلا در فرهنگ ما جا نیفتاده که رقابت سالم باشد. یا رقابت از نوع غیر سالم و ناجوانمردانه است و یا اصلا وجود ندارد. بنابراین هر وقت رقابت سالم وجود داشت، باعث ارتقای نه تنها سینمای ما بلکه کلیه مسائل جامعه می‌شود. درباره قیاس سطح کاری ام با سایر همکارانم باید عنوان کنم که چندان به این مسئله اعتقادی ندارم. هر کدام از بازیگران چه در ایران و چه در سایط نقاط جهان جایگاه خودشان را دارند و یک سری از انتخاب‌ها در درجه اول نقش‌ها بازی می‌کنند و در یک سری از انتخاب‌ها در درجه اول قرار می‌گیرند هر نقشی آفریده شده تا بازیگری آن را بازی کند.

معتقد هستید تمام انتخاب‌هایتان در بازیگری درست بوده است؟
نه، هر انسانی خطا هم در کارش دارد، اما خوب است که کار خودمان را درست انجام بدهیم. این که من الان در جایگاهی هستم بدون پشتوانه و حمایت خاصی …

منظورتان از پشتوانه چیست؟
هر چیزی که وضعیت بازیگر را تثبیت و حمایت کند.

شما بازیگر مستقلی هستید؟
بله.

 سایر بازیگران برای موفقیت در کارشان به جایی یا فردی وصل هستند؟
نه، من این حرف را نگفتم. درباره خودم می‌گویم بدون هیچ پشتوانه ای در وضعیت فعلی کاری ام قرار دارم و درصد خطاهایم در انتخاب‌های بازیگری ام کم بوده است.

داشتن حس خودشیفتگی یا اعتماد به نفس در بازیگران جوان چقدر در موقعیت کاری می‌تواند موثر باشد؟
اگر قرار است روبه روی هم اسلحه بکشیم، می‌‌گفتید من هم مسلح می‌آمدم….

آیا خود شیفتگی صفت بدی است که در برابر سوال جبهه گیری می‌کنید؟
نه،‌ من هم نمی‌گویم بد است، اما از ابتدای گفت و گو این حس تهاجم در سوال‌های شما را احساس می‌کنم.

مصاحبه دوستانه است و معتقدم حس جاه طلبی و خودشیفتگی به بهتر شدن کار بازیگر کمک می‌کند.
اعتقادی به این قضیه ندارم، احساس می‌کنم هر انسانی اگر اعتماد به نفس داشته باشد…

 جواب سوالم را ندادید، آیا خود شیفتگی صفت بدی است؟
بله، قطعا بد است. در مباحث روان شناسی اصولا واژه خود شیفته واژه خوشایندی نیست. بازیگری نظیر من که کتاب‌های تخصصی روان شناسی را مطالعه می‌کند، می‌داند یک نوع خفیف بیماری روحی و روانی است. هر بازیگری که دچار خود شیفتگی می‌شود دچار مشکل می‌شود اما اگر اعتماد به نفس داشته باشد؛ در کارش موفق می‌شود. در سینمای ایران هم انسان خود شیفته کمتر دیده ام و همه دوست داشتنی و خوب هستند. انسان با اعتماد به نفس تا دلتان بخواهد در سینما دیده ام.

اگر خود شیفتگی به صورت گسترده ای در سینمای ایران وجود نداشت، تهمینه میلانی سال گذشته فیلم «سوپراستار» را نمی‌ساخت؟
نگفتم که به طور کامل وجود ندارد. کم و زیاد دارد. بازیگر خوب با اخلاق، فراوان داریم.

در میان هم نسلان خودتان بهتر است کدام یک از همکارانتان را خوب و با اخلاق می‌دانید؟
تقریبا همه خوب هستند! اسم نبرم بهتر است.

خیلی محافظه کارانه و ایرانی جواب می‌دهید. بازیگری که سودای تبدیل به بازیگر بین المللی شدن را دارد باید صریح اللهجه باشد؟
خب، با همه دوستانی که کار کردم خوب بوده اند.

برای رسیدن به قدرت خلاقانه و به روز بودن بازی تان چه کار‌هایی انجام می‌دهید؟
اکثر رشته‌های مهم سینما را دنبال می‌کنم و در کلاس‌های تخصصی وابسته به آن‌ها حضور پیدا می‌کنم.

چه رشته‌هایی را مد نظر دارید؟
کارگردانی و نویسندگی. چند سالی است عضو انجمن نویسندگان هستم و نویسندگی را به صورت مستمر پیگیری می‌کنم.

نوشته آماده چاپی هم دارید؟
بله، کتاب شعر «و تو» را آماده چاپ دارم که در سبک نیمایی اشعار آن را سروده ام.

عنصر اصلی شعرهایتان چیست؟
احساسات درونی انسان‌ها نسبت به محیط اطرافشان، دوره کامل عکاسی را گذرانده ام و در حال حاضر مشغول تکمیل پروسه عکاسی دور دنیا هستم و در سال آینده نمایشگاه عکاسی دور دنیایم را به نفع یونیسف برگزار می‌کنم.

از چه کشور‌هایی تا به حال عکاسی کرده اید؟
کشورهای همسایه و چندین کشور اروپایی.

از چه طریقی این کشورها را انتخاب می‌کنید؟
از طریق خواندن کتاب‌های تخصصی معرفی کشور‌های دنیا.

بنابراین زمان زیادی از وقت خود را به غیر از دنیای بازیگری می‌گذرانید؟
بله، در این یک سال اخیر این روند بیشتر هم شده است.

این روند تمرکزشما را بر کار بازیگری کمرنگ نمی‌کند؟
آدم یک وجهی نیستم. علاقه دارم از تمام مسائلی که وجود دارد شناخت داشته باشم و بتوانم در کار بازیگری ام از آن‌ها بهره ببرم و بنابراین دقت و تمرکز لازم را برای هر کار هنری انجام می‌دهم.

برای به روز شدن در زمینه بازیگری چه کار‌هایی انجام می‌دهید؟
فیلم دیدن، خواندن کتاب‌های تخصصی و درباره فیلم‌ها و مضامین آن‌ها بحث و گفت و گو می‌کنم که همراه می‌شود با تحلیل شخصیت‌های این نوع آثار.

اگر به طور مثال در نقش یک زن سنتی و کشاورز شمالی قرار بگیرید، در چارچوب ویژگی شما است؟
ببینید، هر بازیگری معمولا یک طیف از نقش‌ها را بهتر از سایر نقش‌ها بازی می‌کند.

شما در چه نقش‌هایی بهتر بازی می‌کنید؟
این را نباید من بگویم. بقیه باید عنوان کنند. زن شمالی که اشاره کردید نظیر ننه گیلانه در فیلم رخشان بنی اعتماد یکی از بهترین نقش‌ها است و اگر درست انجام شود، برای بازیگر حائز اهمیت است و قطعا این نوع نقش‌ها را بازی خواهم کرد. در مورد مباحثی که به کار بازیگری ام کمک می‌کند، مطالعه کتاب‌های روانشناسی خیلی مهم است. مطالعه این نوع کتاب‌ها باعث می‌شود بازیگر متوجه شود که کوچکترین عکس العمل و رفتار در هر موقعیتی در بین آدم‌های مختلف چگونه است و همیشه لیستی از ویژگی‌های شخصیتی که قرار است در آن بازی داشته باشم تهیه می‌کنم و به تدریج از آن‌ها برای کامل تر شدن نقش بهره می برم.

کار کدامیک از بازیگران خارجی را دنبال می‌کنید؟
به بازیگرانی که نقش‌های متفاوت را بازی می‌کنند علاقه خاصی دارم چارلیز تریون در فیلم «هیولا» واقعا بازی بی نظیر و کاملی انجام داد.

البته چارلز تریون در فیلم‌های بعدی اش این درخشش را تکرار نکرد؟
بله، درست است. عمده موفقیت و درخشش تریون در «هیولا» به این مسئله بر می‌گردد که خودش تهیه کننده فیلم بود و مدت‌ها سفارش نوشتن فیلم نامه را بر اساس زندگی واقعی شخصیت اصلی فیلم داشت. آنجلیا جولی با توجه به این که در دوره ای از کارنامه کاری اش از سینمای تجاری فاصله گرفت و با کلینت ایستوود سال گذشته همکاری کرد، بازیگر خوب و مسلطی است و پارسال حقش بردن اسکار بود.

این پروژه همکاری با جود لاو دریک فیلم انگلیسی چه سرنوشتی پیدا کرد؟
ببینید، صحبت‌هایی با وزارت ارشاد داشتم و عنوان کردند که اگر مضمون فیلم با گرایش‌های سیاسی و برخلاف شئونات اسلامی و ایرانی نباشد، می‌توانم بازی کنم.

 از سرنوشت گلشیفته فراهانی ترسیدید که این رایزنی‌ها را با وزارت ارشاد انجام دادید؟
نه، نترسیدم. همیشه معتقدم برای تصمیم گیری باید کلیه جوانب را سنجید و مسئولین به من عنوان کردند که با سنجیدن شرایط کار می‌توانم در این پروژه بازی کنم و نکته مهم دیگر بحث حجاب در فیلم بود که به تهیه کننده انگلیسی فیلم پیشنهاد دادم که با استفاده از کلاه در فیلم بازی کنم، اما با توجه به ویژگی کاراکتر فیلم که یک دختر انگلیسی بود، چنین اقدامی مورد قبول واقع نشد و امیدوارم در فیلم بین المللی دیگری که این شرایط را داشته باشد بتوانم حضور پیدا کنم.

بنابراین حضور در کنار جود لاو در فیلم انگلیسی کنسل شده است؟
بله، اما می‌توانم بروم و در فیلم بازی کنم.

اما باید قید بازیگری در سینمای ایران را بزنید؟
تصمیم گرفتم نروم.

نقش دختر انگلیسی در این فیلم مهم بود؟
بله، فیلم یک اثر رومانتیک و عاشقانه بود.

در هر صورت سوزان ساراندون، جولیا رابرتز، نیکول کیدمن و… با جود لاو سابقه همکاری داشته‌اند، این همبازی شدن با او چه احساسی برای شما می‌توانست در پی داشته باشد؟
خیلی رویایی بود و خیلی علاقه داشتم امکان حضورم در این فیلم مهیا می‌شد.

فکر نمی‌کنید 10 سال بعد از عدم حضور در این فیلم پشیمان شوید؟
به هر حال انتخابم در این مقطع زمانی این گونه است.

انتخاب‌های درست و هوشمندانه در موقعیت یک بازیگر چقدر موثر است؟
خیلی نقش دارد.

 برای قبول پیشنهادات مشاوره ای هم انجام می دهید؟
بله، یکی از بزرگترین مشاورانم خواهر بزرگم (مریم) است که استاد دانشگاه است و شناخت بسیار خوبی از سینما دارد و حتی در هنگام خواندن فیلم نامه نظرش را درباره کلیت کار و شخصیتی که قرار است بازی کنم ارائه می‌دهد.

 با سینمایی‌ها مشورت نمی‌کنید؟
بله، چند تایی از دوستان هستند که از آن‌ها مشاوره می‌گیرم.

قبل از شروع مصاحبه به نام چند تا فیلم اشاره کردید که ساخته شده اند و شما بازی در آن‌ها را نپذیرفته اید از عدم قبول این پیشنهادات پشیمان نیستید؟
خیلی از فیلم‌های یکی دو ساله اخیر برای بازی به من پیشنهاد شده است.

چه فیلم‌هایی؟
«فرشته ای در خانه» به کارگردانی اصغر نعیمی، «ناسپاس» به کارگردانی حسن هدایت، «از ما بهترون» به کارگردانی مهرداد فرید،‌ «شرط اول» و «آناهیتا» به کارگردانی عزیزالله حمید نژاد…
بازی در «آناهیتا» را به چه دلیلی نپذیرفته اید؟
بهتر است سراغ این بحث‌ها نرویم، البته عدم قبول برخی از پیشنهادات به دلیل همزمانی با سایر فیلم‌هایی بود که در آن‌ها بازی داشتم. برخی از پیشنهادات را به خاطر عدم ارتباط با نقش‌های پیشنهادی علی رغم حضور کارگردان خوب در کار قبول نکردم.

بازیگری نظیر سیامک صفری همزمان دو کار در صحنه تئاتر دارند، در یک کار مشغول تمرین است و در کنار آن در مجموعه «گاو صندوق» هم بازی می‌کرد.
خیلی‌ها در این شیوه همزمان بازی موفق هستند. به من هم اگر داریوش مهرجویی و اصغر فرهادی پیشنهاد همزمان کاری بدهند، قبول می‌کنم.
«درباره الی» و سبک فیلم سازی فرهادی در تولید چند فیلم اخیر سینمای ایران خیلی تاثیر گذار عمل کرده است؟
بله، فرهادی علی رغم جوانی از همان شروع کار فیلم سازی اش، آثار متفاوت و درخور توجهی ساخته است.

با برخورد مردم در کوچه و خیابان چگونه برخورد می‌کنید. به آن درجه از شهرت و معروفیت رسیده اید که نتوانید به راحتی در کوچه و خیابان راه بروید و یا احیانا خرید کنید؟
مردم به من همیشه لطف دارند و از بازی ام تعریف می‌کنند که برای من خوشحال کننده است.

نقدی هم به کار شما انجام داده اند؟
بله، برخی مواقع گفته اند «خانم اوتادی در این نقشی که در فلان فیلم بازی کردید برای شما مناسب نیست»

 چه نوع تیپی را از شما علاقه دارند؟
اکثر مردم تیپ دختر معصوم را از من توقع دارند، ‌اما احساس می‌کنم که در نقش‌های متفاوتی نظیر «زن‌ها فرشته اند» هم توانایی زیادی دارم.

 به فیلم «زن‌ها فرشته اند» اشاره کردید، فکر می‌کنم بازیگر شجاعی هستید که حاضر شدید در نقشی کوتاه در کنار ستاره‌هایی نظیر نیکی کریمی، امین حیایی و مهتاب کرامتی بازی کنید؟
معتقدم اگر بازیگر کار خودش را بلد باشد، در چند سکانس هم بازی اش دیده می‌شود.

در «زن‌ها فرشته اند» این اتفاق افتاد؟
بله و این نظر من تنها نیست، کارشناسان هم به این مسئله اشاره کردند.

 اولین صحنه ای که به عنوان مخاطب از شما به یاد دارم، با زاویه دید پرستویی در فیلم «بید مجنون» است که با دیدن چهره زیبای معصوم دختر مسیر زندگی اش تغییر پیدا می‌کند و این چهره معصوم در عین حال جنبه مخرب و نابود کننده ای برای مرد به وجود می‌آورد.
یکی از اتفاق‌های خوب دوران بازیگری ام، همکاری در اولین کار بازیگری ام با مجید مجیدی به عنوان کارگردان بود و نقشی که در عین کوتاهی دیده شد. این مسئله حس اعتماد به نفس و پیگیری بازیگری را برای من زیاد کرد. دختری که بدون این که خودش آگاهانه بخواهد یک چیزی در وجودش دارد که باعث می‌شود زندگی یک مرد ازهم پاشیده شود و این مسئله وجه خاصی به فیلم می‌داد و باعث می‌شود مخاطب با کلیت فیلم ارتباط درستی برقرار کند و تماشاگر علی رغم ویران شدن زندگی مرد درباره دختر جوان قضاوت منفی از خودش بروز نمی‌داد.

چرا همکاری تان با مجیدی ادامه پیدا نکرد؟
مجیدی دیگر فیلمی در فضای شهری با این ویژگی‌ها نساخت که نقشی برای حضور من در آن وجود داشته باشد.

این حضور فرشته آسا در فیلم «فرشته وش» ساخته داریوش مهرجویی در مجموعه «فرش ایرانی» هم تداوم پیدا کرد؟
به هر حال مهرجویی کارگردان باهوشی است. کارکردن با مهرجویی تا قبل از این برایم یک آرزو بود و حتی به شدت علاقه دارم در یک فیلم بلند سینمایی با ایشان همکاری داشته باشم. البته نه به خاطر نامش، بلکه به خاطر عملکرد متفاوتش در عرصه کارگردانی. انگاری وقتی با او کار می‌کنی در یک سیاره دیگر هستی. همه چیز در کار‌های مهر جویی روی نظم است و به تمام اجزای بدن و توانایی بازیگرش شناخت دارد.

برخی از بازیگران برای حضور در فیلم کارگردان مورد علاقه شان با او تماس می‌گیرند و به نوعی خودشان را تحمیل می‌کنند، شما به چنین شیوه ای اعتقاد دارید؟
شاید یکی از ویژگی‌های بد اخلاقی ام دوری از این نوع مسائل باشد. این شیوه مرسومی در سینمای ایران است، کلا سینمای ایران کلیتش روی رابطه است تا ضابطه. فکر نمیکنم کارگردان باید بدون جلب توجه و یادآوری خودش بازیگرش را انتخاب کند و اگر در ذهنش یاد نام لیلا اوتادی افتاد،‌ آن وقت با من تماس می‌گیرد.

 اما برخی از کارگردان‌ها نظیر مهران مدیری این علاقه را دارند تا بازیگران از او درخواست همکاری کنند؟
به هر حال شیوه ای است که برخی به آن اعتقاد دارند. احوال پرسی معمولی از همکاران کار خوبی است ولی اگر از آن منظور و هدفی در میان باشد بد است.

امسال چند فیلم در جشنواره فیلم فجر داشتید؟
«حرکت اول» به کارگردانی فرهاد نجفی، «باغ قرمز» ساخته امیر سماواتی، «عروسک» ساخته بهرام وحید زاده، «آدمکش» ساخته رضا کریمی و «دختر آدم، پسر حوا» ساخته رامبد جوان.
seemorgh.com
منبع: ماهنامه نسیم هراز