گزارش تصویری از قدیمیترین ارگانیسمهای جهان از باکتری سیبریایی 600 هزار ساله گرفته تا کاجهایی که همه عمر ریاضت میکشند و برگهایی که برای رسیدن به آب چندین متر کش آمدهاند.
Welwitschia mirabilisراشل ساسمن که دور دنیا را برای کشف و عکاسی قدیمیترین ارگانیسمهای جهان زیرپا گذاشته است، در مورد این گیاه میگوید: «شنیدهام بزرگترین و قدیمیترین ویلوچیای جهان باید عمری بین 1500 تا 3000 سال داشته باشد». اما نمونهای که او در صحرای ناکلافت نامیبیا موفق به عکاسی آن شده، احتمالا عمری دوهزار ساله دارد. ویلوچیا تیرهای منحصر بهفرد است، تنها گونه این گیاه برای رشد و تکثیر نیاز به شرایط آبوهوایی ویژهای دارد که تنها در سواحل نامیبیا و آنگولا، آنجا که مه ساحلی صحرا را در برمیگیرد، مهیا میشود. تکامل برای جذب رطوبت موجود در مه ساحلی به کمک این گیاه آمده است: ویلوچیا تنها یک ساقه غدهای کوتاه دارد و برگهای چندین متری آن به مرور زمان ظاهری بریدهبریده شبیه به پاهای یک هشتپا پیدا کردهاند. علاوه بر این گیاه ریشه عمیقی دارد که هم میتواند به ذخیره آبهای زیرزمینی دست پیدا کند و هم در برابر بادهای تند صحرا همچون لنگری، گیاه را ثابت نگاه خواهد داشت.
یوکای موهاوی
این تصویر شاید شبیه به مجموعهای از گیاهان متفاوت باشد، اما در واقع هر بخش از این مجموعه گیاهی، گونهای از یوکا است. این گیاه با گسترش ریزومهای زیرزمینی شروع به تکثیر میکند و در نهایت جوانههایی رشد میکنند که از لحاظ ژنتیکی خصوصیات یکسانی دارند. هر حلقه میتواند قطری حدود 6 متر داشته باشد، مرکز این حلقه را هم قدیمیترین یوکا تشکیل میدهد. ساسمن تخمین میزند این نمونه چیزی بیش از 12 هزار سال قدمت داشته باشد. در حالیکه اغلب نمونههای فعلی این گیاه حدود 5 ساقه در اطراف خود دارند، این عدد در گیاهان مسنتر میتواند 10 ساقه یا بیشتر باشد. این گیاه که به نام خنجر اسپانیایی هم شناخته میشود، تنها در صحرای موجاوه در جنوبغربی ایالات متحده یافت میشود. نرخ رشد این گیاه منحصر بهفرد تنها 1 سانتیمتر در سال است.
Azorella compacta
این گیاه همیشه سبز که قدمتی 3هزار ساله دارد، ساکن صحرای آتاکاما در شیلی است. علاوه براین میشود آنرا در سراسر سلسله جبال آند که از کشورهای پرو، بولیوی، شیلی و آرژانتین میگذرد، نیز پیدا کرد. از لحاظ ژنتیکی شباهتهای متعددی بین این گیاه و جعفری وجود دارد، ترکیب خزه مانند آن از هزاران غنچه درهم روییده روی ساقههای بلند و سنگینی تشکیل شده که به سادگی میتواند وزن یک انسان را تحمل کند. ساسمن میگوید: «زمانی که برای اولین بار این گیاه را دیدم، بلافاصله از روی عکسهایی که پیش از این دیده بودم، آن را تشخیص دادم». میتوان این گیاه را در سرازیری تپههای مناطق یادشده پیدا کرد، گاهی هم به اشکال عجیبی، چیزی شبیه بوتههایی که درختآرایی شده باشند، قابل رؤیت است. این گیاه بدنه خشک و متراکمی دارد و به همین دلیل خوب میسوزد. حتی جنگلبانان هم گاهی برای گرم شدن در شبهای سرد، آنرا میسوزانند و همین، بقای این گیاه چندین هزارساله را که ساکن مناطق حفاظت شده است، تهدید میکند.
کاج Bristlecone
بعضی نمونههای کشفشده از این گیاه در کوههای وایت ایالت کالیفرنیا بیش از 4500 سال عمر دارند. نمونه مشهوری که The Old Man نام دارد، 4676 ساله است. این گیاه آب را به مقدار بسیار ناچیزی جذب میکند و نیاز غذایی بسیار اندکی در طول سال دارد، میانگین بارش باران در کوههای وایت کمتر از 30 سانتیمتر در سال است و درختان روی دولومیت، ترکیبی از سنگ آهک که مواد مغذی بسیارمحدودی دارد، رشد کردهاند. این کاج برای جان بهدر بردن از این شرایط، انرژی بسیاراندکی را صرف رشد میکند. بلندترین کاجهای آمریکایی پس از حدود چهارهزار سال زندگی تنها 18 متر طول دارند و قطر درخت حداکثر تا 0.25 میلیمتر در سال افزایش پیدا میکند. این کاج همه فرایندهای غیرضروری را از جریان حیاتش کنار گذاشته و اغلب ایام سال را نیمهجان به نظر میرسد. گاهی هم حس میکنید یکی از شاخهها هنوز زنده است.
باکتری سیبری
قدیمیترین تصویری که میتوان در میان عکسهای خانم ساسمن پیدا کرد، متعلق به اکتینوباکترهای ساکن یک هسته یخی در سیبری، روسیه است که بررسی دی.ان.ای آنها عمری بین 400 تا 600هزار سال را برایشان تخمین زده است. ساسمن برای عکاسی این باکتریهای پیر به دانمارک سفر کرده تا آنها را با استفاده از میکروسکوپهای مؤسسه نیلز بوهر در کپنهاک عکاسی کند.
0 نظرات:
ارسال یک نظر